Włazy do produkcji spożywczej

Produkcja, przetwórstwo i przygotowanie żywności, to obszary bardzo wymagające pod względem zachowania wysokich standardów higieny. Włazy nierdzewne, funkcjonujące w tym specyficznym środowisku nierzadko wystawione są na oddziaływanie wysokiej temperatury, wysokiego ciśnienia, a czasem także próżni. Co więcej, najistotniejszym warunkiem, decydującym o dopuszczeniu włazu do pracy w instalacji spożywczej, jest jego higieniczna konstrukcja.

Mnogość procesów, w których biorą udział włazy nierdzewne, sprawia, że liczba modeli, które są stosowane w przemyśle spożywczym, jest bardzo duża. Wpływ na to mają zarówno specyficzne czynniki występujące w środowisku pracy, jak i wymagania związane z bieżącą obsługą procesów oraz urządzeń produkcyjnych.

Szeroka gama dostępnych modeli włazów stanowi bazę, z której czerpią projektanci zbiorników, urządzeń oraz instalacji niezbędnych w procesach produkcji, uszlachetniania i magazynowania żywności oraz napojów. Dobór modelu odpowiedniego dla danego zastosowania wymaga ustalenia wielu parametrów i czynników, tak aby właz spełniał nie tylko wymóg higienicznej konstrukcji, ale także wymogi projektowe (takie jak wymiary, odporność na temperaturę, ciśnienie/podciśnienie, oddziaływanie chemiczne mediów roboczych i podobnych).

Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności (np. HACCP), wykorzystywane w zakładach spożywczych oraz w gastronomii określają metody ograniczania zagrożeń w procesie produkcyjnym. Podobną funkcję spełniają standardy sanitarne takie jak 3-A Sanitary Standards, które dbają o zachowanie najwyższych standardów higieny. Wszystko po to, abyśmy mogli być pewni, że żywność, którą spożywamy na co dzień, jest dla nas bezpieczna. Z tego też powodu materiały, takie jak stal nierdzewna czy elastomery używane do produkcji włazów, muszą posiadać odpowiednie właściwości i cechy, które sprzyjają utrzymaniu wymaganego poziomu higieny. Ponadto muszą one spełniać wymagania określone w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady.

Najpopularniejszymi gatunkami stali stosowanymi w przemyśle spożywczym są AISI 304 (1.4301) oraz AISI 304L (1.4307). Pewną część włazów produkuje się również ze stali w gatunkach AISI 316 (1.4401) oraz AISI 316L (1.4404). Stal nierdzewna wykorzystywana do produkcji włazów cechuje się zarówno dobrą spawalnością, jak i podatnością na obróbkę powierzchniową. Gładka – szlifowana lub polerowana powierzchnia – stanowi niejednokrotnie kluczowy element, decydujący o użyciu włazu w przemyśle spożywczym. Wśród włazów spożywczych znajdują się modele o standardowym wykończeniu powierzchni (Ra 0.8), a także wersje polerowane oraz elektropolerowane do najbardziej wymagających aplikacji.

Zastosowanie odpowiedniego włazu nierdzewnego w instalacji spożywczej zapewnia:

• bezpieczny dostęp do wnętrza zbiornika, urządzenia, rurociągu,
• trwałość i wygodę użytkowania oraz mycia,
• wysoką odporność na czynniki korozyjne, chemiczne i temperaturowe,
• niezwykle estetyczny wygląd.

W procesach produkcji żywności bierze udział cała gama urządzeń, w których włazy nierdzewne stanowią nieodzowny element wyposażenia. Najbardziej rozpoznawalne wśród nich są wszelkiego typu zbiorniki – w tym mieszalniki, fermentory, autoklawy i wiele innych. Kolejną grupę stanowią komory suszarnicze oraz innego typu urządzania do obróbki termicznej. W procesach rozlewu i magazynowania napojów niezbędne są zbiorniki pośredniczące oraz tanki magazynowe o dużej pojemności (także takie wyposażone w izolację termiczną) oraz odpowiednie systemy do zmiany i kontroli temperatury. Włazy nierdzewne montuje się również w silosach do przechowywania materiałów sypkich (na przykład ziaren i zbóż).

Każde z powyższych zastosowań pociąga ze sobą konieczność użycia włazu o odpowiednio dostosowanych parametrach, kształcie i funkcjonalności. Dlatego też wyróżniamy włazy:

• okrągłe,
• owalne (eliptyczne),
• prostokątne (w tym kwadratowe).

Średnice włazów okrągłych (w tym tych najmniejszych określanych niekiedy mianem rękowłazów), zawierają się zazwyczaj w przedziale od DN100 do DN1400. Długość dłuższego boku włazu eliptycznego zazwyczaj mieści się w przedziale od 250 mm do 500 mm, ale są dostępne także konstrukcje o długości sięgającej 800 mm.

Włazy prostokątne, podobnie jak okrągłe, produkuje się w szerokiej gamie rozmiarów – zarówno takich, których dłuższy bok ma długość poniżej 300 mm, jak i takich, w których długość boku sięga 2000 mm.

Dlaczego odpowiednie wykończenie powierzchni włazów, a szczególnie tych elementów, które mają bezpośredni kontakt z czynnikiem roboczym, ma tak duże znaczenie? Odpowiedzią są wspomniane już wcześniej standardy bezpieczeństwa żywności oraz nasze zdrowie. Gładkie powierzchnie ograniczają możliwość osiadania cząstek produktów i zalegania ich w zagłębieniach, co sprzyjałoby namnażaniu szkodliwych organizmów zagrażających jakości żywności. Walory przeciwadhezyjne wypolerowanej stali nierdzewnej ułatwiają mycie, a także czynią ten proces dużo bardziej efektywnym. Ograniczają także zużycie środków myjących, co przekłada się na konkretne efekty ekonomiczne.