Włazy mleczarskie

Produkcja wyrobów mleczarskich stawia przed dostawcami wyposażenia niezwykle wygórowane wymagania jakościowe. Wiąże się to bezpośrednio z koniecznością zachowania wyśrubowanych standardów czystości. Szeroki zakres produktów powstających z mleka przekłada się na mnogość procesów realizowanych podczas ich produkcji. Z mleka powstają przecież tak różne wyroby, jak sery, masło, jogurty czy mleko w proszku.

Wśród procesów występujących w trakcie produkcji mleczarskiej można wyróżnić takie jak: odgazowywanie, oczyszczanie, magazynowanie (przechowywanie), obróbka cieplna (na przykład pasteryzacja), homogenizacja, fermentacja i wiele innych. Każdy z tych procesów wymaga użycia odpowiednich maszyn lub kompletnych instalacji.

Włazy nierdzewne montuje się w wielu urządzeniach mleczarskich, ale przede wszystkim w zbiornikach ze stali nierdzewnej. Wyróżnia się wśród nich dwa podstawowe rodzaje:

• zbiorniki magazynowe,

• zbiorniki procesowe.

I choć w zbiornikach oraz maszynach mleczarskich wykorzystuje się włazy o wszystkich dostępnych kształtach, to jednak dominującymi rodzajami włazów w przemyśle mleczarskim są włazy okrągłe oraz włazy owalne. Co istotne, w procesach przetwarzania mleka zastosowanie mają zarówno włazy bezciśnieniowe, jak i włazy ciśnieniowe. Włazy mleczarskie oraz zastosowane w nich uszczelki spełniają wymagania odpowiednich norm, oraz rozporządzenia 1935/2004/CE.

Zbiorniki magazynowe pionowe to charakterystyczny widok w każdej mleczarni. Te olbrzymie konstrukcje o średnicy sięgającej niejednokrotnie paru metrów mogą w swoim wnętrzu przechowywać nawet kilkaset tysięcy litrów surowego mleka. Odpowiednio dobrany i umiejscowiony właz nierdzewny, to obowiązkowy element wyposażenia tego typu zbiornika magazynowego.

Właz zapewnia bowiem bezpieczny dostęp do wnętrza tanku w celu przeprowadzenia okresowej inspekcji lub naprawy. Umożliwia również (w zależności od konstrukcji): napełnianie, opróżnianie, pobieranie próbek, mycie, a także wzrokową kontrolę zawartości (w przypadku włazów z zamontowanym wziernikiem lub pokrywą szklaną).

Włazy owalne nierdzewne montuje się w bocznym poszyciu zbiorników magazynowych, na wysokości umożliwiającej człowiekowi o przeciętnym wzroście łatwy i bezpieczny dostęp. W większości przypadków są to włazy ciśnieniowe otwierane do wewnątrz zbiornika. Niektóre modele wyposaża się w specjalne ramię oraz mocowanie umożliwiające wyjęcie pokrywy na zewnątrz. Osobną grupę stanowią włazy owalne doginane do krzywizny poszycia zbiornika, dzięki czemu tworzą z nim prawie jednolitą płaszczyznę.

Okrągłe włazy nierdzewne w większości przypadków montuje się w dennicy górnej (dachu) zbiornika. Włazy tego rodzaju wyposaża się (w zależności od typu i modelu) w pokrywy:

• prostopadle uchylne,
• uchylne z możliwością odsunięcia na bok,
• całkowicie zdejmowalne.

Niektóre modele włazów okrągłych zostały zaprojektowane w taki sposób, aby prawidłowo i bezpiecznie funkcjonowały w poszyciu bocznym zbiornika. Właz taki może otwierać się w kierunku wnętrza zbiornika lub na zewnątrz zbiornika. W przypadku włazów okrągłych bocznych otwieranych na zewnątrz, odpowiednio wzmocniona konstrukcja zawiasu podtrzymującego otwartą pokrywę oraz wielopunktowy docisk pokrywy decydują o trwałości i bezpieczeństwie całego zamknięcia.

Duży zakres średnic od DN100 do DN1400 pozwala na dopasowanie włazu okrągłego odpowiednio do potrzeb i funkcji.

Zbiorniki procesowe charakteryzują się ogromną różnorodnością. Ich konstrukcja, wielkość, kształt, pojemność, wyposażenie, unikatowe funkcjonalności – wszystko to podporządkowane jest procesowi, w którym biorą udział. W tej grupie występują zarówno zbiorniki bezciśnieniowe, jak i zbiorniki ciśnieniowe, a także zbiorniki izolowane, schładzacze, mieszalniki, separatory, zbiorniki buforowe i wiele innych.

Ta różnorodność przekłada się na konieczność użycia włazów o bardzo zróżnicowanych parametrach ciśnieniowych, kształtach, rozmiarach i właściwościach funkcjonalnych. Wyzwaniem jest często wysokie ciśnienie pracy, występowanie próżni, a także szeroki zakres temperatury czynników roboczych i otoczenia. Do tego wszystkiego dochodzą wymagania związane z zachowaniem standardów czystości – systemy mycia CIP, użycie środków myjących oraz zasad bezpieczeństwa.

W sporej grupie procesów związanych z produkcją mleczarską używa się zbiorników bezciśnieniowych. W większości przypadków włazy montowane w tego typu zbiornikach to lekkie konstrukcje, z jedno- lub dwupunktowym dociskiem pokrywy.

Mleczarskie, bezciśnieniowe włazy wykorzystywane są między innymi w instalacjach schładzania mleka, a także w specjalnych, bezciśnieniowych zbiornikach mieszalniczych. W przypadku procesów wymagających bardziej zaawansowanego systemu kontroli temperatury, mogą być również używane w zbiornikach termoizolowanych.

Z uwagi na potrzeby samego procesu lub też na czynności związane z obsługą i serwisem urządzeń, wykorzystuje się w nich włazy bezciśnieniowe okrągłe, owalne lub prostokątne. Niektóre zbiorniki procesowe wyposaża się w więcej niż jeden właz. Ilość, wielkość, kształt i pozycja każdego włazu w zbiorniku powiązane są bezpośrednio z wymaganiami samego procesu produkcyjnego.

Procesy ciśnieniowe występujące przy produkcji nabiału wymagają odpowiedniego oprzyrządowania i instalacji. Urządzenia wykorzystywane w tego typu procesach bardzo często wyposaża się w element rewizyjny w postaci włazu ciśnieniowego. W odróżnieniu od standardowych, lekkich włazów bezciśnieniowych, włazy ciśnieniowe charakteryzują się odpornością konstrukcyjną od 0.5 bar do nawet 12 bar (w zależności od wersji).

Włazy ciśnieniowe w mleczarstwie używane są między innymi:

• w homogenizatorach oraz instalacjach powiązanych z tym procesem,
• w instalacjach pasteryzacji produktów mlecznych,
• w schładzalnikach do mleka,
• w autoklawach oraz wielu innych.

Okrągłe górne włazy bezciśnieniowe to również element wyposażenia niewielkich cystern mleczarskich. Włazy tego typu posiadają zazwyczaj nieco dłuższy kołnierz montażowy (około 90-150 mm). Cechą charakterystyczną górnych włazów do cystern mleczarskich jest wypukła, gładka i prostopadle otwierana pokrywa, która nie zatrzymuje na swojej powierzchni wody (nawet w przypadku niekorzystnych warunków atmosferycznych). Zamknięcie włazów cystern mleczarskich odbywa się zazwyczaj poprzez docisk pojedynczego pokrętła lub zaciśnięcie odpowiedniej obejmy (clamp).